Zmiany zwyrodnieniowe stawów kolanowych
gonartroza
Zwyrodnienie - co to takiego?
Zmiany zwyrodnieniowe to nic innego jak uszkodzenie chrząstki stawowej w obrębie danego stawu, w tym wypadku stawu kolanowego na skutek licznych zaburzeń pomiędzy procesem syntezy oraz degradacji chrząstki. Uszkodzenia mogą powstać na różnych poziomach a także dotyczyć różnych struktur. Do celów diagnostycznych wyróznia się:
- Zmiany w stawie rzepkowo - udowym – dochodzi do powstania osteofitów zarówno na tylnej powierzchni rzepki jak i na jej krawędziach. Skutkiem tego jest silne przypieranie rzepki do kości udowej objawiające się silnym bólem. Najwięcej dolegliwości odczuwa się podczas wchodzenia i schodzenia ze schodów.
- Zmiany, których początkiem jest uszkodzenie łąkotek a następnie zwężenie szpary stawowej oraz powstanie osteofitów na krawędziach stawu. Dochodzi do ograniczenia poślizgu rzepki po kłykciach kości udowej. Silny ból pojawia się głównie podczas stania i chodzenia.
Co przyczynia się do powstania zmian zwyrodnieniowych w obrębie stawów kolanowych?
- nieprawidłowości w budowie stóp w tym płaskostopie,
- stojący rodzaj pracy,
- nadwaga,
- koślawość lub szpotawość kolan,
- koślawość paluch,
- urazy,
- żylaki
- owrzodzenia podudzi
Do najczęstszych objawów gonartrozy zaliczamy:
- wolny początek jak i postęp choroby
- uczucie sztywności w obrębie stawów kolanowych
- silny ból w stawach kolanowych szczególnie podczas chodzenia po schodach, wstawaniu z pozycji siedzącej, dłuższego stania bądź chodzenia
- zgrubienie i stwardnienie torebki stawowej
- bolesność uciskowa w obrębie stawów kolanowych
- wyrośla kostne
- remisje
- podwyższona temperatura stawu
- ograniczenie ruchomości w stawie
- zanik mięśnia czworogłowego
- ból podczas chodzenia połączony ze słyszalnymi trzaskami
Diagnostyka
Najczęstszym badanie stwierdzającym gonartrozę jest zdjęcie RTG. Typowy obraz zawiera nierównomiernie zwężoną szparę stawową, liczne osteofity na brzegach przystawowych kości jak również widoczne entezofity w rzepce w miejscu w którym przyczepiają się ścięgna.
Leczenie
- Zachowawcze
- Kinezyterapia – jej podstawowe zadanie to odciążenie stawu podczas lokomocji. W trakcie trwania stanu ostrego należy na kilka dni unieruchomić bolący staw. Po jego ustąpieniu wprowadza się ćwiczenia izometryczne szczególnie w obrębie mięśnia czworogłowego uda. W leczeniu gonartrozy stosuje się również ćwiczenia odciążające staw, ćwiczenia z oporem jak i ćwiczenia w basenie.
- Fizykoterapia - wśród najczęściej stosowanych zabiegów wyróżnia się parafinę, borowinę, ultradźwięki, prądy diadynamiczne i balneoterapię.
- Kinesiotaping.
- Operacyjne - jest konieczne u pacjentów z nawracającymi stanami zapalnymi i wysiękami. Wykonuje się synwektomię, wycięcie łąkotek czy alloplastykę stawu kolanowego.