Uszkodzenie więzadła krzyżowego przedniego
ACL
Kilka słów o anatomii stawu kolanowego
Staw kolanowy pełni istotą rolę w naszym organizmie. Ważną częścią jego budowy sa więzadła, których podstawową rolą jest zapewnienie odpowiedniej stabilizacji. Wśród więzadeł stawu kolanowego wyróżnia się więzadła zewnętrzne oraz wewnętrzne i to właśnie do nich zaliczamy więzadło krzyżowe przednie.
ACL- to wewnątrzstawowe więzadło, którego przyczep początkowy znajduje się na wewnętrznej powierzchni kłykcia bocznego kości udowej natomiast końcowy w polu międzykłykciowym przednim kości piszczelowej.
Podstawowe funkcje więzadła krzyżowego przedniego
- stabilizacja stawu szczególnie w położeniach zgięciowych
- łącznik pomiędzy kością udową i piszczelową
- ochrona kości piszczelowej przed znacznym przesunięciem w przód
ACL- przyczyny urazu
Do najczęstszych przyczyn powodujących uszkodzenie więzadła krzyżowego przedniego zaliczamy:
- mechaniczna (zdecydowanie najczęściej występująca przyczyna urazu. Dochodzi do niej podczas biegania, szybkiej zmiany pozycji jak również w trakcie uprawiania sportów zimowych)
- anatomiczna
- hormonalna
- płeć (częściej kobiety)
- dysbalans mięśniowy pomiędzy mięśniem czworogłowym a dwugłowym
- słabe mięsnie uda (czworogłowy i dwugłowy)
Najbardziej powszechny mechanizm uszkodzenia to połączenie takich ruchów jak nagłe zatrzymanie +skręt+ obrót na nodze.
Uszkodzenie ACL- jak rozpoznać?
- w momencie uszkodzenia występuje charakterystyczny trzask świadczący o świeżym urazie
- samoistne ugięcie kolana- brak stabilności
- obrzęk
- wylew krwi do stawu
- oczywiście utrudnione poruszanie się
- dolegliwości bólowe nie są charakterystycznym objawem, mogą się pojawić nawet kilka godzin po urazie
Metody diagnostyczne potwierdzające bądź wykluczające uraz ACL
- Test Lachmana
- Test pivot –shift
- Test przedniej szufladki
Leczenie
Operacyjne
W przypadku urazu powodującego częściowe bądź całkowite przerwanie ciągłości ACL konieczne jest wykonanie rekonstrukcji więzadła. Materiał na przeszczep pobiera się z:
- ścięgna mięśnia półścięgnistego
- połączenie ścięgna mięśnia półścięgnistego i smukłego
- pasmo centralne więzadła rzepki z bloczkami kostnymi
- pasmo centralne ścięgna mięśnia prostego uda z bloczkami kostnymi rzepki
Kinezyterapia i fizykoterapia są stosowane są zarówno przed zabiegiem jak również stanowią kontynuacje leczenia operacyjnego.
Etapy usprawniania
- Przedoperacyjny- skoncentrowany przede wszystkim na eliminacji dolegliwości bólowych, poprawie zakresu ruchomości oraz nauce chodu o kulach. Jest to etap przygotowawczy.
- Pooperacyjny- występują tu 3 fazy:
- ostra- do 2 tygodni
- powrotu funkcji- do ok. 9 tygodni
- powrotu do aktywności- nawet do 9 mieniący po operacji.