Złamanie kręgosłupa szyjnego
Urazy te powstają najczęściej na skutek uderzenia w głowę i dotyczą kręgów C1-C2 oraz C5-C7.
Ze względu na objawy, ewentualne powikłania czy też sposób leczenia złamania kręgosłupa dzieli się na :
- stabilne
- niestabilne
Złamania stabilne powstają z tzw. mechanizmu zgięciowo-kompresyjnego, w wyniku którego dochodzi do zmiany ustawienia uszkodzonego segmentu ruchowego jednak bez zmniejszenia stabilności w stawach międzykręgowych.
Złamania niestabilne powstają z tzw. mechanizmu zgięciowo – rotacyjnego, zgięciowego bądź też w niewielu przypadkach także wyprostnego. Skutkują uszkodzeniem takich struktur jak:
- więzadło międzykolcowe
- aparat torebkowo-więzadłowy stawów międzykręgowych
- krążek międzykręgowy
- tylna ściana trzonu kręgu
- podwichnięcia/zwichnięcia kręgu
Objawy:
- charakterystycznym obrazem jest podtrzymywanie głowy rękami
- wyraźne dolegliwości bólowe w trakcie wykonywania delikatnych ruchów głową, a także w przypadku ucisku na wyrostki kolczyste kręgów
- bezwzględnie należy ustalić czy złamanie ma charakter stabilny czy też nie
- podczas badania klinicznego ocenia się czynności mięśni międzyżebrowych, czucie w obrębie tułowia oraz kończyn, a także funkcję i odruchy w ich obrębie.
- w wielu przypadkach złamania odcinka szyjnego kręgosłupa powiązane są z uszkodzeniami czaszkowo-mózgowymi
Postępowanie
Bezpośrednio po urazie należy unieruchomić odcinek szyjny. Leczenie jest ściśle związane z rodzajem złamania. W przypadku złamania stabilnego można zastosować leczenie nieoperacyjne w postaci kołnierza szyjnego indywidualnie dopasowanego do każdego pacjenta. Leczenie zachowawcze trwa do momentu ustąpienia dolegliwości bólowych i waha się najczęściej w przedziale 8-12 tygodni. W przypadku złamań niestabilnych należy zastosować operacyjny rodzaj usztywnienia ze względu na możliwość wystąpienia wtórnych przemieszczeń stwarzających niebezpieczeństwo uszkodzenia rdzenia kręgowego. W celu unieruchomienia stosuje się wyciąg przymocowany do klamry Crutchfielda, a jego obciążenie uzależnione jest od poziomu uszkodzenia gdyż ilość zastosowanych kilogramów jest proporcjonalna do numeru zajętego kręgu. Ze względu na możliwość obluzowania klamry należy ją bezwzględnie kontrolować. Po okresie około 6 tygodni klamra zostaje usunięta, a pacjent w dalszym ciągu ma unieruchomiony odcinek szyjny za pomocą opatrunku gipsowego z podparciem w okolicy żuchwy i potylicy.