Dysplazja stawu biodrowego

Jest to wrodzona wada w obrębie stawu biodrowego przejawiająca się nieprawidłową budową tworzących go struktur. Schorzenie to zdecydowanie częściej występuje u płci żeńskiej. Dochodzi wówczas do przesunięcia się głowy kości udowej względem panewki. Proces ten może przebiegać w dwóch postaciach:

1. Wrodzone zwichnięcie do którego doszło przed porodem.

2. Zwichnięcie do którego doszło w okresie okołoporodowym bądź porodowym.

Cechy świadczące o dysplazji

1. Dysplazja dotyczy wszystkich struktur tworzących staw biodrowy.

2. Panewka jest nieprawidłowo wykształcona. Jej powierzchnia jest spłaszczona, szeroka oraz stroma.

3. Bliższy odcinek kości udowej wykazuje cechy koślawości oraz antetorsji.

4. Nieprawidłowości dotyczą także więzadeł oraz ścięgien:

• dochodzi do przerośnięcia więzadła właściwego głowy kości udowej
• ścięgno mięśnia biodrowo - lędźwiowego przebiegając pomiędzy głową kości udowej a panewką uciska od strony przedniej torebkę stawową.

Jakie są przyczyny dyspalzji stawu biodrowego?

• uwarunkowania genetyczne
• ultrafizjologiczne pozycje jeszcze w życiu płodowym
• miednicowe ułożenie dziecka podczas porodu
• wpływ wydzielanego w trakcie ciąży hormonu relaksyny działającego zwiotczająco i rozluźniająco na torebkę stawową
• pomiar długości ciemieniowo – piętowej
• nieprawidłowa pielęgnacja dziecka

Objawy dysplazji stawu biodrowego

1. Ograniczenie odwodzenia
2. Skrócenie długości kończyny
3. Dysproporcja w długości względnej kończyn ( jednostronne zwichnięcie stawu biodrowego cechuje się większą wartością długości względnej)
4. Asymetria fałdów pośladkowych, udowych oraz warg sromowych
5. Uwypuklenie okolicy krętarza większego
6. Objaw przeskakiwania – badanie polega na wykonaniu nacisku na zgięte uda w trakcie ich maksymalnego odwiedzenia. Wyczuwalne jest wówczas wyraźne przeskakiwanie głowy kości udowej. Jest to tzw. Objaw Ortolaniego.
7. Objaw pompowania – w trakcie badania wyczuwalne jest przemieszczenie się głowy kości udowej poza panewkę stawu biodrowego. Jest to tzw. Objaw Barlowa.
8. Objaw Trendelenburga
9. Objaw Duchenne'a
10. Hiperlordoza
11. Zaburzona funkcja chodu:

    • chód kaczkowaty w przypadku obustronnej dysplazji

    • chód utykający w przypadku jednostronnego zwichnięcia

12. Zwiększenie kąta antetorsji
13. Nadmierna rotacja wewnętrzna w stawie biodrowym spowodowana powiększającym się kątem antetorsji

Postępowanie

• Profilaktyka

Bardzo ważna w przypadku dysplazji stawu biodrowego jest profilaktyka, a co za tym idzie przestrzeganie zasad dotyczących prawidłowej pielęgnacji. Należy także pamiętać o tym jakie ruchy kończynami dolnymi dziecko na tym etapie życia może wykonywać, a jakie są przeciwskazane. Mowa tu o nadmiernym prostowaniu oraz przywodzeniu kończyn dolnych. Ruchy te w sposób bezpośredni mogą przyczynić się do powstania zwichnięcia stawu biodrowego.

• Leczenie zachowawcze

W przypadku gdy dysplazja stawu biodrowego została zdiagnozowana w pierwszej kolejności wprowadza się leczenie zachowawcze.

W dużej mierze polega ono na prawidłowym nastawieniu zwichnięcia oraz utrzymaniu uzyskanej pozycji stawu.

Najbradziej sprawdzone metody postępowania zachowawczego to:

1. Szerokie pieluchowanie – za pośrednictwem pieluchy np. tetrowej układa się pewengo rodzaju trójkąt rozmiarem indywidualnie dopasowanym do dziecka w taki sposób aby doszło do odwiedzeniowego ułożenia kończyn dolnych dziecka w tzw. pozycji żabki.
2. Układanie dziecka na brzuszku
3. Zastosowanie poduszki Frejki
4. Zastosowanie pajacyka Grucy

Prawidłowa, a zarazem najlepsza pozycja dla panewki jest wtedy gdy kończyny dolne zostają ułożone w zgięciu odwiedzeniu i rotacji wewętrznej.

Zdarza się także że stan dysplazji wymaga zastosowania bardziej radykalnych metod do których należą opatrunek gipsowy zakładany na okres od 4-6 tygodni po wcześniejszej ręcznej repozycji bądź też wyciąg. W takim przypadku bezwzględnie należy pamiętać o systematycznej rehabilitacji ze względu na długotrwałe unieruchomienie, w tym szczególnie o ćwiczeniach oddechowych.

• Leczenie opeeracyjne

Stosowane jest tylko wtedy gdy leczenie zachowawcze nie przyniosło oczekiwanych rezultatów. Różnego rodzaju zbaiegi wykonuje się nie wcześniej niż po skończeniu 3 roku życia i w większości przypadków nie później niż do 5 roku życia.

Rodzaje zabiegów stosowanych w przypadku dyspalzji stawu biodrowego

• plastyka stawu
• otwarta repozycja
• osteotomia miednicy
• osteotomia podkrętarzowa
• osteotomia międzykrętarzowa
• osteotomia stabilizująca

Przygotowanie do zabiegu obejmuje także wprowadzenie fizjoterapii przedoperacyjnej mającej na celu eliminację powstałych przykurczy, ogólne usprawnienie dziecka a także edukację w zakresie ćwiczeń, które będą wykonywane po zabiegu. Bezpośrednio po operacji zostaje założony gips na okres około 6 tygodni, a następnie pacjent przebywa w tzw. gipsie czynnościowym.

• Rehabilitacja pooperacyjna

Wyróżnia się 3 okresy

1. Okres tzw. gipsu biodrowego – terapie rozpoczyna się w 2-3 dobie po zabiegu.
2. Okres twz. gipsu czynnościowego – na tym etapie zakazana jest jeszcze pozycja stojąca oraz klęk podparty.
3. Okres pooperacyjny – w dużej mierze skupiony na nauce chodu. Obciążanie kończyny można wprowadzać najwcześniej po upływie 4 miesięcy.

Tagi