Wysiłkowe nietrzymanie moczu
Jest to jedna z najczęstszych form nietrzymania moczu związana z zaburzeniem w obrębie mięśni dna miednicy, które stanowią ważny element wspomagający zwieracz cewki moczowej zapewniając tym samym utrzymanie kontynencjii. Nagły wzrost ciśnienia śródbrzusznego do którego dochodzi m.in. w czasie kaszlu, kichania, skakania, podnoszenia ciężaru czy też biegania w przypadku prawidłowo funkcjonujących mięśni dna miednicy nie powoduje żadnych negatywnych konsekwencji. Problem pojawia się w momencie gdy dochodzi do osłabienia mięśni dna miednicy. W takiej sytuacji kobieta podczas wykonywania czynności zwiększających ciśnienie w jamie brzusznej na skutek niewydolności zwieraczy w obrębie cewki moczowej oraz mięśni dna miednicy nie potrafi kontrolować wypływu moczu.
Cechy wysiłkowego nietrzymania moczu.
- dysfunkcja związana z osłabieniem mięśni dna miednicy
- do utraty moczu dochodzi bez wcześniejszego uczucia parcia na skutek zwiększonego ciśnienia w obrębie jamy brzusznej
- w większości przypadków dochodzi do utraty niewielkiej ilości moczu jednakże osoba nie ma problemu z dotarciem do toalety
Przebieg choroby.
W początkowym stadium utrata moczu polega tak naprawdę na kropelkowym wycieku podczas większego kaszlu. Im mięśnie są bardziej osłabione tym sytuacje takie zdarzają się częściej podczas wykonywania prostych czynności dnia codziennego jak np. podnoszenie dziecka czy bieganie.
Przyczyny.
- osłabienie mięśni dna miednicy powodujące ich niewydolność
- przeciążenia do których dochodzi podczas wykonywania czynności dnia codziennego
- osłabienie mięśni związane z niedoborem estrogenów
- wrodzone osłabienie tkanki łącznej
- obniżenie narządów miednicy mniejszej
- znaczna nadwaga
- przebyte porody
- leczenie farmakologiczne mogące powodować niekontrolowane wypływanie moczu
Postępowanie
Odbudowanie prawidłowego napięcia mięśni dna miednicy polega przede wszystkim na wprowadzeniu prawidłowego treningu dna miednicy ale także na przestrzeganiu prawidłowych nawyków ruchowych w czynnościach dnia codziennego.
Prawidłowy trening powinien zawierać nie tylko elementy mobilizujące miednicę czy też rytmiczne napinanie i rozluźnianie mięśni ale przede wszystkim ćwiczenia wzmacniające polegające na utrzymywaniu napięcia mięśni dna miednicy przez dłuższy czas pomimo wykonywania innych czynności ruchowych. Pozycje do ćwiczeń to tzw. pozycje odwrócone: kolankowo łokciowa oraz leżenie tyłem z uniesiona miednicą np. za pomocą piłki.
Ponadto zaleca się wykonanie dzienniczka mikcji oraz testu wkładkowego, które z jednej strony pozwolą określić ilość utraconego moczu, a z drugiej umożliwią późniejszą weryfikacje uzyskanych efektów terapeutycznych. Aby test był wiarygodny należy go systematycznie wykonywać przez okres około 5 dni. Pacjenci, którzy zmagają się z bardziej zaawansowaną postacią wysiłkowego nietrzymania moczu mogą się dodatkowo wspomóc środkami pomocniczymi tj.:
- pessary
- dopochwowe czopki estrogenowe
- biofeedback
Zalecenia przydatne w walce z wysiłkowym nietrzymaniem moczu
- Podczas kaszlu bądź też kichania należy zachować jak najbardziej wyprostowaną pozycję ciała
- Wyeliminować parcie podczas wypróżniania w toalecie
- Bardzo ważne jest świadome funkcjonowanie w życiu codziennym. Zachowywanie wyprostowanej pozycji połączone z aktywacją mięśni dna miednicy w trakcie dźwigania.
- Ograniczyć noszenie nadmiernie obcisłych ubrań generujących wzmożony ucisk w obrębie brzucha.
W przypadku gdy czynniki zachowawcze nie przynoszą oczekiwanej poprawy należy rozważyć wykonanie zabiegu operacyjnego.