Chondromalacja rzepki
Jest to choroba prowadząca do destrukcji tkanki chrzestnej w obrębie stawu kolanowego. Przejawia się zwyrodnieniem, rozpulchnieniem chrząstki stawowej co w konsekwencji prowadzi do wytworzenia się szczelin oraz licznych ubytków.
Etiopatogeneza
Chondromalacja rzepki powstaje w większości przypadków na skutek urazu.
Przyczyny biomechaniczne
- Ostre tj. zwichnięcie rzepki z jednoczesnym złamaniem chrzęstnym bądź kostno - chrzęstnym, uraz bezpośredni czy złamanie rzepki z inkongruencją.
- Przewlekłe wśród których bez wątpienia należy wymienić nawrotowe podwichnięcia i zwichnięcia, zaburzenia bilansu mięśniowego, wszelkie następstwa wynikające ze złamania uda, zespół bocznego przyparcia rzepki, konflikt rzepkowo-udowy, uszkodzenia łąkotki z zaburzeniem trakcji rzepki.
Przyczyny biochemiczne
- Choroby tj, reumatoidalne zapalenie stawów, nawrotowe krwiaki śródstawowe, alkaptonuria, zapalenia błony maziowej czy wszelkiego rodzaju zakażenia.
- Jatrogenne ( przewlekłe iniekcje steroidowe oraz długotrwale unieruchomienie).
- Degeneracyjne – pierwotne zmiany zwyrodnieniowe.
Należy także pamiętać że duża część chorób jest idiopatyczna i nie jesteśmy w stanie ustalić właściwej przyczyny.
Jak dochodzi do uszkodzenia chrząstki?
W stadium początkowym zmiany dotyczą głównie macierzy. Dochodzi do uszkodzenia włókien kolagenowych głębokich z zachowaną warstwą powierzchowną, która przez dłuższy czas nie ulega zmianie. Z czasem dochodzi do spadku wytrzymałości mechanicznej prowadzącej do rozpadu struktury chrząstki, degeneracji oraz fibrylacji. W konsekwencji zmiany obejmują całą grubość chrząstki.
Ból, który pojawia się w wyniku dezorganizacji warstwy pośredniej uniemożliwia prawidłową absorpcję energii co w konsekwencji skutkuje nadmiernym obciążeniem warstwy podchrzęstnej a także stymulację zakończeń nerwowych. Produkty rozpadu chrząstki powodują chemiczne podrażnienie błony maziowej w konsekwencji wywołując silny ból i obrzęk.
Objawy
W większości przypadków mamy doczynienia z uczuciem tępego, jednostajnego bólu, dyskomfortu w okolicy przedniej części kolana,
Ponadto mogą występować:
- dolegliwości bólowe spowodowane przyparciem rzepki
- charakterystyczny ból podczas schodzenie po schodach w wielu przypadkach połączony z niestabilnością
- nasilenie objawów po dłuższym siedzeniu
- spadek obwodu w obrębie uda na skutek obniżenia się masy mięśniowej tej okolicy
- tkliwość w okolicy przyśrodkowego brzegu rzepki.
- ból powstający podczas czynnego napięcia mięśnia czworogłowego
- krepitacja pod rzepka podczas zginania bądź prostowania kończyny
- obrzęki, wysięki
- objawy blokowania bądź [zeskakiwania w obrębie stawu kolanowego
Diagnostyka
W pierwszym etapie choroby zdjęcie RTG nie wykazuje istotnych zmian, pojawiają się one dopiero po rozwoju zmian zwyrodnieniowych w obrębie stawu rzepkowo - udowego.
Ponadto diagnostykę należy poszerzyć o badanie TK ( tomografii komputerowej , USG, rezonans magnetyczny oraz artroskopie.
Postępowanie
W przypadku gdy przyczyna powstania choroby jest nam znana oczywiście stosuje się ,leczenie przyczynowe. W przeciwnym wypadku należy w pierwszej kolejności rozważyć leczenie zachowawcze:
- fizjoterapia ( gównie ćwiczenia izometryczne)
- fizykoterapia ( w szczególności ultradźwięki, magnetoterapia)
- edukacja
- kinesiotapimg
- niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ)
Jeśli ono nie przynosi rezultatu bądź stan pacjenta ta tego wymaga wprowadza się leczenie operacyjne.