Uszkodzenia kręgosłupa

Wraz z uszkodzeniami rdzenia kręgowego uszkodzenia kręgosłupa są jednymi z najcięższych obrażeń narządu ruchu gdyż w wielu przypadkach prowadzą do trwałego kalectwa. Zarówno rozległość obrażeń jak i ich nasilenie są zależne od siły urazu a także miejsca w którym do niego doszło. Uszkodzeniom kręgosłupa bardzo często towarzyszą inne równie poważne obrażenia m.in.:

• uszkodzenia rdzenia kręgowego
• uszkodzenia mózgu
• uszkodzenia narządów klatki piersiowej
• uszkodzenia narządów jamy brzusznej
• uszkodzenia miednicy

Podział uszkodzeń kręgosłupa

1. Mechanizm urazu
   • kompresyjne
   • zgięciowe
   • wyprostne
   • rotacyjne
   • pośrednie
   • bezpośrednie
2. Obraz kliniczny
   • stabilne
   • niestabilne - Jest to bardzo istotny podział ponieważ dostarcza informacji na temat tego czy istniej możliwość przemieszczania się odłamów kostnych. Uszkodzenia niestabilne mogą mieć charakter:
   1. ostry - w przypadku gdy doszło do zaburzeń w obrębie więzadeł bądź kości
   2. przewlekły – w którym niestabilność narasta wraz z upływem czasu
3. Obraz morfologiczny

• stłuczenie kręgosłupa
• skręcenie stawów międzykręgowych z uszkodzeniem aparatu więzadłowego
• zwichnięcia i podwichnięcia stawów międzykręgowych
• rozerwania krążków międzykręgowych
• złamania trzonów kręgów
• złamania łuków i wyrostków stawowych kręgów
• złamania wyrostków poprzecznych i kolczystych kręgów

Postępowanie

W pierwszej kolejności należy zapoznać się z okolicznościami wypadku i ustalić wszystkie niezbędne fakty poprzez dokładnie zebrany wywiad, a następnie należy przeprowadzić szczegółowe badanie kliniczne obejmujące:

1. Stwierdzenie ewentualnych obrażeń głowy, obecności krwawienia z otworów usznych.
2. Badanie wyrostków kolczystych w obrębie całego kręgosłupa. Pojawienie się dolegliwości bólowych w trakcie ucisku świadczy o ich urazie. W przypadku wyczuwalnej wyraźniej przerwy pomiędzy wyrostkami należy rozpatrzyć przerwanie aparatu więzadłowego.
3. Eliminacja ruchów rotacyjnych głowy.
4. Stwierdzenie ewentualnych zaburzeń w obrębie klatki piersiowej oraz jamy brzusznej.
5. Sprawdzenie funkcji pęcherza moczowego, których zaburzenie może świadczyć o poważnym uszkodzeniu rdzenia kręgowego któremu może towarzyszyć porażenie wiotkie kończyn dolnych.
6. Bezwzględnie należy wykonać badanie neurologiczne w celu oceny funkcji czuciowych, ruchowych jak i prawidłowości odruchów.

Informacje zdobyte podczas badania klinicznego określają stopień uszkodzenia a także prawdopodobieństwo odzyskania utraconych funkcji.
Generalnie uznaje się, że:

1. Im funkcje czuciowe i ruchowe są lepiej zachowane poniżej poziomu uszkodzenia rdzenia, tym szanse na regresje zmian i powrót do zdrowia są zdecydowanie większe.
2. Rokowanie jest tym lepsze, im szybciej dochodzi do powrotu utraconych funkcji czuciowych i ruchowych.
3. Jeśli dochodzi do zatrzymania dalszej poprawy ruchomości i czucia, należy brać pod uwagę brak dalszego polepszania stanu zdrowia.

Każdy pacjent z podejrzeniem urazu kręgosłupa ma bezwzględnie wykonywane badanie RTG w projekcji zarówno a-p jak i bocznej. Jeżeli dodatkowo istnieją przypuszczenia o złamaniu kręgosłupa przeprowadza się tomografię komputerową, a w przypadku obrażeń tkanek miękkich także rezonans magnetyczny.
Uszkodzenia kręgosłupa występują na każdym z odcinków:

1. Odcinek szyjny kręgosłupa.
   • stłuczenie kręgosłupa szyjnego
   • skręcenie stawów międzykręgowych kręgosłupa szyjnego
   • podwichnięcia i zwichnięcia stawów międzykręgowych
   • uszkodzenia wyprostne kręgosłupa szyjnego
   • złamania i zwichniecia kręgosłupa szyjnego
   • uszkodzenie w stawie potyliczno-szczytowym
   • złamania kręgu szczytowego
   • zwichnięcia kręgu szczytowego
   • złamania zębu obrotnika
   • ostry kręgozmyk C2
2. Odcinek piersiowo – lędźwiowy
   • złamania kręgosłupa piersiowego i lędźwiowego
   • stłuczenia kręgosłupa piersiowo – lędźwiowego
   • skręcenia kręgosłupa piersiowo – lędźwiowego
   • złamania wyrostków poprzecznych w odcinku lędźwiowym
3. Urazowe uszkodzenia rdzenia kręgowego
   • wstrząśnienie rdzenia kręgowego
   • stłuczenie rdzenia kręgowego
   • ucisk rdzenia kręgowego
   • stłuczenie rdzenia kręgowego
   • ucisk rdzenia kręgowego
   • uszkodzenie ogona końskiego
   • uszkodzenie stożka końcowego
   • Zespół Browna-Sequarda – połowicze uszkodzenie rdzenia

Tagi